Urlop dla poratowania zdrowia
Szczegółowe zasady udzielania nauczycielom urlopu dla poratowania zdrowia
1. Uprawnienie do urlopu
Zgodnie z treścią art. 73 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. –
Urlop przysługuje nauczycielowi zatrudnionemu w pełnym wymiarze zajęć na czas nieokreślony. Oznacza to, że prawo do tego urlopu posiada nauczyciel mianowany lub dyplomowany zatrudniony na podstawie mianowania (art. 10 ust. 5 KN) lub nauczyciel kontraktowy zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony (art. 10 ust. 4 KN) – pod warunkiem zatrudnienia w pełnym wymiarze zajęć. Wszyscy inni nauczyciele, niezależnie od posiadanego stopnia awansu zawodowego, nie mają prawa do urlopu dla poratowania zdrowia, gdyż albo nie są zatrudnieni w pełnym wymiarze zajęć albo ich umowa o pracę została zawarta na czas określony.
Na podstawie art. 73 ust. 2 KN do okresu siedmioletniej pracy w szkole wlicza się okresy czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby oraz urlopu innego niż wypoczynkowy, trwające łącznie nie dłużej niż 6 miesięcy. W przypadku okresu niezdolności do pracy i urlopu trwających dłużej niż 6 miesięcy wymagany okres pracy przedłuża się o ten okres. Okres siedmioletniej pracy w szkole, uzasadniający prawo do urlopu, powinien przypadać bezpośrednio przed datą rozpoczęcia urlopu dla poratowania zdrowia.
Przepis art. 73 ust. 4 KN stanowi, iż siedmioletni staż pracy nauczyciela w szkole powinien przypadać bezpośrednio przed datą rozpoczęcia urlopu dla poratowania zdrowia, z tym że wymóg ten dotyczy wyłącznie udzielenia pierwszego urlopu. Do okresu tego nie wlicza się okresów przerw w pracy, z wyjątkiem okresów wymienionych w art. 73 ust. 3 KN trwających łącznie nie dłużej niż 6 miesięcy. Okresy wliczane do wymaganego okresu pracy obejmują okresy niezdolności do pracy wskutek choroby oraz okresy urlopów innych niż urlop wypoczynkowy (urlop wypoczynkowy z natury rzeczy nie stanowi przerwy w pracy) –
Określona w pragmatyce nauczycielskiej konstrukcja udzielania urlopu wskazuje, że dyrektor szkoły nie tyle wyraża zgodę na udzielenie urlopu dla poratowania zdrowia, ile udziela takiego urlopu na podstawie orzeczenia lekarskiego. Wynika z tego wniosek, że skutek konstytutywny uprawnienia do urlopu dla poratowania zdrowia powstaje w momencie wydania stosownego orzeczenia lekarskiego (lub decyzji organu odwoławczego) a nie udzielenia urlopu przez dyrektora szkoły. Podważenie potrzeby udzielenia urlopu dla poratowania zdrowia („cofnięcie uprawnienia” do urlopu dla poratowania zdrowia) może nastąpić jedynie w drodze odwołania od orzeczenia lekarskiego do wojewódzkiego ośrodka medycyny pracy (lub jego decyzji w ramach postępowania odwoławczego). Dyrektor szkoły nie ma takiej kompetencji, chyba że chodzi o sytuację podjęcia przez nauczyciela działalności zarobkowej w czasie przebywania na urlopie dla poratowania zdrowia, o którym mowa w art. 73 ust. 7 zdanie drugie KN).
Sformułowanie „w wymiarze nieprzekraczającym jednorazowo roku” oznacza, że u.s.o. zakreśla maksymalny, jednorazowy wymiar urlopu dla poratowania zdrowia wynoszący jeden rok. Nie zakreśla jednocześnie minimalnego wymiaru tegoż urlopu. Wymiar urlopu dla poratowania zdrowia w indywidualnej sprawie zależy po prostu od stanu zdrowia konkretnego nauczyciela i jest związany bezpośrednio ze stanem zdrowia nauczyciela i potrzebą przeprowadzenia zalecanego leczenia. Od decyzji lekarza zależy jaki maksymalny wymiar urlop dla poratowania zdrowia zostanie nauczycielowi udzielony. Gdyby lekarz zobowiązany był do udzielania urlopu każdorazowo w wymiarze jednego roku –
Wyrażenie „do jednego roku” oznacza „nie więcej niż rok” i oznacza zarazem, że po tym czasie nie może być udzielony nauczycielowi kolejny urlop „do jednego roku”, gdyż między kolejnymi okresami urlopu musi bowiem występować przerwa. Oznacza to, że udzielenie urlopu w wymiarze krótszym od jednego roku konsumuje uprawnienie do jednorazowego rocznego urlopu dla poratowania zdrowia i w takiej sytuacji nie można udzielić dodatkowego „uzupełniającego” urlopu dla poratowania zdrowia do wymiaru jednego roku.
Zgodnie z treścią art. 73 ust. 8 KN nauczycielowi można udzielić kolejnego urlopu dla poratowania zdrowia nie wcześniej niż po upływie roku od dnia zakończenia poprzedniego urlopu dla poratowania zdrowia. Łączny wymiar urlopu dla poratowania zdrowia nauczyciela w okresie całego zatrudnienia nie może przekraczać 3 lat. Nie oznacza to jednak, że nauczycielowi przysługuje jednorazowo urlop dla poratowania zdrowia w łącznym wymiarze trzech lat.
2. Uprawnienia emerytalne a prawo do urlopu dla poratowania zdrowia
Zgodnie z treścią art. 73 ust. 2 KN nauczycielowi, któremu do nabycia prawa do emerytury brakuje mniej niż rok, urlop dla poratowania zdrowia nie może być udzielony na okres dłuższy niż do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym nauczyciel nabywa uprawnienia emerytalne. Spełnienie przez nauczyciela warunków do przejścia na wcześniejszą emeryturę oznacza, że nauczyciel, pomimo iż nadal pracuje, nie może korzystać z urlopu dla poratowania zdrowia.
Prawo do urlopu dla poratowania zdrowia zależy więc od braku stwierdzonych uprawnień emerytalnych nauczyciela. Należy w tym miejscu zaznaczyć, że kategoria „uprawnień emerytalnych” nie jest tożsama z kategorią „nabycia emerytury”. Pierwsza kategoria dotyczy stwierdzenia, że nauczyciel spełnia przesłanki nabycia prawa do emerytury, lecz nie podejmuje decyzji o przejściu na emeryturę. Druga kategoria powstaje wraz z wydaniem decyzji o przyznaniu emerytury. W przypadku badania możliwości udzielenia urlopu dla poratowania zdrowia należy brać pod uwagę to czy nauczyciel spełnia przesłanki nabycia prawa do emerytury, a nie czy na nią przeszedł. Końcowy termin urlopu dla poratowania zdrowia wyznacza data, w której nauczyciel nabywa uprawnienia emerytalne, bądź może skorzystać z uprawnień wcześniej stwierdzonych. Wobec powyższego nauczyciel, który pracuje w szkole pobierając jednocześnie emeryturę również nie będzie mógł skorzystać z prawa do urlopu dla poratowania zdrowia.
Ograniczenie możliwości skorzystania z urlopu dla poratowania zdrowia lub czasu jego trwania nie jest przy tym związane z rodzajem emerytury, z jakiej może skorzystać nauczyciel, a w szczególności nie zależy od tego, czy nauczyciel nabył prawo do wcześniejszej emerytury nauczycielskiej w trybie np. art. 88 ust. 1 KN, czy też nabył uprawnienia emerytalne na zasadach ogólnych po przekroczeniu powszechnego wieku emerytalnego (65 lat dla mężczyzn i 60 lat dla kobiet). Tak więc ograniczenie możliwości skorzystania z urlopu dla poratowania zdrowia lub czasu jego trwania nie jest związane z rodzajem emerytury, z jakiej może skorzystać nauczyciel.
3. Wynagrodzenie nauczyciela na urlopie
Wynagrodzenie
Zgodnie z treścią art. 73 ust. 5 KN –
Minimalne stawki wynagrodzenia zasadniczego, na podstawie delegacji art. 30 ust. 5 KN, corocznie określa w rozporządzeniu minister właściwy do spraw oświaty i wychowania. W związku z tym nauczyciel korzystający z urlopu dla poratowania zdrowia i otrzymujący podczas tego urlopu wynagrodzenie zasadnicze ma prawo do podwyżki określonej treścią ww. rozporządzenia. Zgodnie z przepisem art. 30 ust. 11 KN podwyższenie wynagrodzeń nauczycieli następuje w ciągu 3 miesięcy po ogłoszeniu ustawy budżetowej, każdorazowo z wyrównaniem od dnia 1 stycznia danego roku.
Dodatek uzupełniający
Zgodnie z treścią art. 30a ust. 3 KN kwota różnicy między wydatkami poniesionymi na wynagrodzenia nauczycieli w danym roku a iloczynem średniorocznej liczby etatów nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu zawodowego oraz średnich wynagrodzeń nauczycieli ustalonych w danym roku, dzielona jest między nauczycieli zatrudnionych i pobierających wynagrodzenie w tym roku w szkołach prowadzonych przez jednostkę samorządu terytorialnego i wypłacana w terminie do 31 stycznia roku kalendarzowego następującego po roku, dla którego wyliczono tę kwotę różnicy. Przybiera ona formę jednorazowego dodatku uzupełniającego ustalanego proporcjonalnie do osobistej stawki wynagrodzenia zasadniczego nauczyciela, zapewniając osiągnięcie średnich wynagrodzeń na poszczególnych stopniach awansu zawodowego w danej jednostce samorządu terytorialnego.
W wyżej wskazanym przepisie ustawodawca wyraźnie wskazuje nauczycieli zatrudnionych w dniu wypłaty dodatku uzupełniającego (tj. w dniu 31 stycznia) i pobierających wynagrodzenie w roku przeprowadzania analizy, jako podmioty uprawnione do tegoż dodatku. W związku z art. 22 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. –
Dodatkowe wynagrodzenie roczne
Zgodnie z treścią art. 48 KN nauczyciele nabywają prawo do tzw. trzynastki na zasadach i w wysokości określonych w ustawie z dnia 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (Dz. U. z 1997 r. Nr 160 poz. 1080 z późn. zm.) – dalej u.d.w.r. Na podstawie art. 2 ust. 1 u.d.w.r. pracownik nabywa prawo do wynagrodzenia rocznego w pełnej wysokości po przepracowaniu u danego pracodawcy całego roku kalendarzowego. Jeżeli przepracował tylko część roku nabywa prawo do wynagrodzenia rocznego w wysokości proporcjonalnej do okresu przepracowanego, pod warunkiem, że okres ten wynosi co najmniej 6 miesięcy (art. 2 ust. 2 u.d.w.r.).
Na podstawie art. 2 ust. 3 pkt 6 lit b u.d.w.r. obowiązek przepracowania 6 miesięcy nie jest stosowany do nauczycieli przebywających na urlopie dla poratowania zdrowia. Nie oznacza to jednak, że nauczyciel nabywa prawo do dodatkowego wynagrodzenia rocznego w pełnej wysokości. Nauczyciel, który w związku z przebywaniem na urlopie dla poratowania zdrowia faktycznie nie przepracował 6 miesięcy nabędzie prawo do trzynastki, lecz w wymiarze proporcjonalnym. Zgodnie bowiem z treścią uchwały SN z dnia 25 lipca 2003 r., (III PZP 7/03, OSNP 2004/2/26) warunkiem nabycia prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego w pełnej wysokości jest efektywne przepracowanie u danego pracodawcy pełnego roku kalendarzowego. Przebywanie na urlopie dla poratowania zdrowia nie spełnia więc przesłanki „efektywnego przepracowania”, gdyż nie wiąże się z faktycznym wykonywaniem pracy a jedynie pozostawaniem w zatrudnieniu. W związku z tym okresu przebywania na urlopie dla poratowania zdrowia nie powinno się zaliczać do okresu wykonywania pracy w danym roku.
Krzysztof Lisowski
źródło –
Czy po powrocie z urlopu dla poratowania zdrowia dyrektor musi zapewnić mi pełny etat, czy może zatrudnić mnie w niepełnym wymiarze.
ODPOWIEDŹ
Regulacje związane z urlopem dla poratowania zdrowia zawarte są w art. 73 Karty Nauczyciela (DzU z 2006 r. nr 97, poz. 674 z późn. zm.). Zgodnie z ustępem 1 przywołanego artykułu nauczycielowi zatrudnionemu w pełnym wymiarze zajęć na czas nieokreślony, po przepracowaniu co najmniej 7 lat w szkole, dyrektor szkoły udziela urlopu dla poratowania zdrowia w celu przeprowadzenia zaleconego leczenia, w wymiarze nieprzekraczającym jednorazowo jednego roku. Natomiast ustęp 2 stanowi, że nauczycielowi, któremu do nabycia prawa do emerytury brakuje mniej niż rok, wspomniany urlop nie może być udzielony na okres dłuższy niż do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym nauczyciel nabywa uprawnienia emerytalne. Jednym z warunków udzielenia urlopu dla poratowania zdrowia jest zatrudnienie urlopowanego nauczyciela, w okresie jego trwania w pełnym wymiarze zajęć. Wynika z tego, że po powrocie z urlopu dla poratowania zdrowia dyrektor szkoły musi mieć etat dla takiego nauczyciela.
Rozpatrując powyższą kwestię, należy uwzględnić uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 7 grudnia 2006 roku (sygn. akt I PZP 4/06). Sąd Najwyższy uznał, że art. 41 Kodeksu pracy, zabraniający wypowiadania umowy o pracę w czasie urlopu pracownika, a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli nie upłynął okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, nie ma zastosowania do nauczycieli mianowanych, w tym w szczególności w sytuacjach wskazanych w art. 20 ust.1 pkt 1 Karty Nauczyciela (całkowita likwidacja szkoły) i art. 20 ust. 1 pkt 2 Karty Nauczyciela (częściowa likwidacja szkoły, zmiany organizacyjne powodujące zmniejszenie liczby oddziałów w szkole, zmiany planu nauczania uniemożliwiające dalsze zatrudnienie nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć).
Adam Balicki – pracownik naukowy Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
źródło: http://www.oswiataiprawo.pl/Dyrektor/Prawo-
Czy istnieje ustawa lub rozporządzenie określające wymiar godzin dydaktycznych nauczycielom powracającym z urlopów zdrowotnych?
ODPOWIEDŹ
Aktami prawnymi regulującymi urlop dla poratowania zdrowia i wymiaru godzin dydaktycznych są Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (DzU z 2006 r. nr 97, poz. 674 z późn. zm.) oraz Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 27 października 2005 r. w sprawie orzekania o potrzebie udzielania nauczycielowi urlopu dla poratowania zdrowia (DzU z 2005 r. nr 233, poz. 1991).
Nie ma jednak zapisu, który wprost określałby wymiar godzin dydaktycznych nauczycielom powracającym z takiego urlopu.
Prawo do urlopu dla poratowania zdrowia, zgodnie z art. 73 ustawy Karta Nauczyciela, przysługuje nauczycielowi, który:
- zatrudniony jest w pełnym wymiarze zajęć,
- zatrudniony jest na czas nieokreślony,
- przepracował co najmniej 7 lat w szkole;
- posiada orzeczenie od lekarza ubezpieczenia zdrowotnego, u którego się uczy.
Nauczyciel powracający po urlopie dla poratowania zdrowia dalej jest zatrudniony w pełnym wymiarze zajęć na czas nieokreślony.
Wyjątek stanowi sytuacja, gdy dyrektor szkoły uzna, że brak jest dalszej możliwości zatrudnienia nauczyciela w pełnym wymiarze z przyczyn wynikających z art. 20 ust. 1 Karty Nauczyciela (tj. całkowitej likwidacji szkoły lub częściowej likwidacji szkoły albo w razie zmian organizacyjnych powodujących zmniejszenie liczby oddziałów w szkole lub zmian planu nauczania). Nauczyciel zatrudniony na podstawie mianowania może być zatrudniony – za jego zgodą – w wymiarze nie niższym niż 1/2 etatu.
Rozwiązanie umowy o pracę lub ograniczenie zatrudnienia może nastąpić niezależnie od faktu przebywania nauczyciela na urlopie dla poratowania zdrowia.
Każdy nauczyciel, zatem i ten powracający z urlopu dla poratowania zdrowia może mieć – zgodnie z art. 42a Karty Nauczyciela – obniżony tygodniowy obowiązkowy wymiar zajęć. Przypadki oraz warunki i tryb, w jakich nauczycielowi zatrudnionemu w pełnym wymiarze zajęć można obniżyć tygodniowy wymiar zajęć, określa organ prowadzący szkołę. Obniżenie tygodniowego wymiaru zajęć w trybie art. 42a Karty Nauczyciela nie powoduje zmniejszenia wynagrodzenia oraz ograniczenia innych uprawnień nauczyciela.
źródło: http://www.oswiataiprawo.pl/Dyrektor/Prawo-
Rozwiązanie stosunku pracy z nauczycielem mianowanym – wyłącznie w sytuacjach wskazanych w Karcie Nauczyciela
Przepisy ustawy –
Wypowiedzenie stosunku pracy –
W okresie usprawiedliwionej nieobecności w pracy nauczyciela, np. przebywania na urlopie dla poratowania zdrowia, możliwe jest wypowiedzenie stosunku pracy z nauczycielem w trybie art. 20 Karty Nauczyciela. Nie znajduje w takiej sytuacji zastosowania przepis Kodeksu pracy stanowiący ochronę pracowników w trakcie usprawiedliwionej nieobecności w pracy.
SN: Urlop zdrowotny nie uchroni nauczyciela mianowanego przed wypowiedzeniem
W przypadku istnienia podstaw do rozwiązania stosunku pracy z nauczycielem mianowanym z przyczyn wskazanych w art. 20 ust. 1 pkt 2 Karty Nauczyciela nie stosuje się art. 41 Kodeksu pracy (uchwała SN z 7 grudnia 2006 r.).
Podstawa prawna:
- art. 41 ustawy z 26 czerwca 1974 r. –
Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.), - art. 20 ust. 1, ust. 2, ust. 3, ust. 5c ustawy z 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz.U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 ze zm.).
źródło: http://edukadry.pl/urlop-
dla- poratowania- zdrowia- nie- chroni- przed- zwolnieniem- z- pracy- /docs/123_76/107/View
Czy ksiądz pracujący w szkole może ubiegać się o urlop dla poratowania zdrowia, jeżeli w czasie jego trwania będzie wykonywał swoje obowiązki w parafii?
1 opinia:
Czy ksiądz proboszcz może ubiegać się o urlop dla poratowania zdrowia? Pracuje w szkole na cały etat, będąc na urlopie będzie zmuszony w miarę swoich sił do wykonywania obowiązków w parafii. Jak to ma się do przepisów mówiących o nie podejmowaniu w trakcie przebywania na urlopie zdrowotnym działalności zarobkowej?
ODPOWIEDŹ:
Jeżeli ksiądz, o którym mowa w pytaniu spełnia warunki niezbędne do udzielenia mu urlopu dla poratowania zdrowia, określone w art. 73, ust. 1-
Niniejsze opracowanie jest wyłącznie opinią i nie stanowi obowiązującej i wiążącej wykładni prawa.
2 opinia:
Ksiądz zatrudniony na stanowisku katechety w oparciu o przepisy Karty Nauczyciela będzie miał prawo, jak każdy nauczyciel, po spełnieniu wymagań wskazanych w art. 73 ust. 1 Karty Nauczyciela ubiegać się o udzielenie mu urlopu dla poratowania zdrowia. Jednakże najczęściej księża pracę w szkole łączą z pełnieniem obowiązków duszpasterskich w parafii.
Mimo, że ksiądz w parafii nie nawiązuje stosunku pracy jest to działalność wiążąca się z uzyskiwaniem określonego dochodu. Duchowni z racji pracy duszpasterskiej zostali objęci obowiązkiem płacenia podatku dochodowego od osób fizycznych. Zgodnie z art. 42 ust. 1 ustawy z dnia 20 listopada 1998 roku o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 1998 r., Nr 144, poz. 930 z późn. zm.) osoby duchowne osiągające przychody z opłat otrzymywanych w związku z pełnieniem funkcji o charakterze duszpasterskim, opłacają od tych przychodów podatek dochodowy w formie ryczałtu od przychodów osób duchownych. Należy więc przyjąć, że wspomniana działalność duszpasterska jest działalnością dochodową, a więc jej prowadzenie naruszałoby przepis art. 73 ust. 7 Karty Nauczyciela. Należy również zauważyć, że podstawą do odwołania nauczyciela z urlopu dla poratowania zdrowia stanowi zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 7 lipca 2005 r. ( II PZP 5/05, OSNP 2005, nr24, poz. 387) również wykonywanie działalności zarobkowej rozpoczętej przed początkiem korzystania z urlopu dla poratowania zdrowia. Stanowi to podstawę do odwołania księdza przez dyrektora szkoły z urlopu dla poratowania zdrowia, zgodnie z przepisem art. 73 ust. 7 Karty Nauczyciela.
Wydaje się również, że pełnienie obowiązków duszpasterskich w parafii ze względu na ich specyfikę jest sprzeczne z celem udzielenia urlopu dla poratowania zdrowia. Jednakże w przypadku zwolnienia księdza z obowiązków duszpasterskich w parafii, a co za tym idzie nieosiąganie przez niego dochodu z tego tytułu, nie będzie przeszkód w uzyskaniu i skorzystaniu przez niego ze wspomnianego świadczenia.
Podstawa prawna:
Art. 73 ust. 1, 2, 5, 7 Ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (t.j. Dz. U. z 2006 r., Nr 97, poz. 674 z późn. zm.)
Art. 42 ust. 1, art. 45 Ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 1998 r., Nr 144, poz. 930 z późn. zm.)
Orzecznictwo:
Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 7 lipca 2005 r. ( II PZP 5/05, OSNP 2005, nr24, poz. 387)
źródło: http://www.eduinfo.pl/art.php?action=more&id=4017&idg=23&wa=N-
Społeczności